Mitologia egipska – mitologia panuj±ca w Egipcie a¿ do nadej¶cia chrze¶cijañstwa i islamu. Rozwijana przez prawie trzy tysi±clecia, ulega³a znacznym przemianom.
Bogowie
Pocz±tkowo w Egipcie uznawano wielu bogów. Wyobra¿enia podlega³y zmianom w zale¿no¶ci od sytuacji politycznej w Egipcie, dominuj±cej grupy i jej przywódcy, postaci bogów by³y ³±czone i zmieniane.
G³ówne wierzenia z wczesnego okresu formalizowa³y 5 wyra¼nych grup terytorialnych, wykrystalizowanych z wcze¶niejszych wierzeñ miejscowych:
* dziewi±tka (Ennead) z Heliopolis, której g³ównym bogiem by³ Atum
* ósemka (Ogdoad) z Hermopolis, której g³ównym bogiem by³ Re
* Chnum-Satis-Anukis triada z Elefantyny, gdzie g³ównym bogiem by³ Chnum
* Amon-Mut-Chonsu triada z Teb, gdzie g³ównym bogiem by³ Amon
* Ptah-Sechmet-Nefertum triada Memfis, niezwyk³a o tyle, ¿e bogowie nie byli powi±zani przed sformalizowaniem triady, nadrzêdnym bogiem by³ Ptah
W koñcowej fazie, kiedy Egipt znalaz³ siê pod wp³ywem helleñskim, pozosta³a triada: Ozyrys, Izyda i Horus oraz ich wróg Set. Ka¿da czê¶æ triady mia³a w³asny o¶rodek kultu. Jednak nawet na tym etapie ³±czenie trwa³o, Ozyrys i Horus stawali siê aspektami tej samej postaci. Ca³a sytuacja zmierza³a w kierunku monoteizmu. Wcze¶niejsze próby wprowadzenia monoteizmu, przez wybranie jednego z bogów a odrzucenie pozosta³ych nie powiod³y siê.
¦mieræ
W wierzeniach egipskich ludzka dusza istnieje równie¿ po ¶mierci cia³a i sk³ada siê z piêciu czê¶ci: Ka, Ba, Akh, Imienia oraz Cienia. W celu zachowania to¿samo¶ci w istnieniu po ¶mierci, cia³o by³o balsamowane i mumifikowane. Cia³a by³y tymczasowo umieszczane w trzcinowych trumnach w bardzo gor±cym piasku, co szybko wysusza³o zw³oki i zapobiega³o rozk³adowi. Pó¼niej nastêpowa³ pogrzeb. W pó¼niejszych czasach zaczê³y powstawaæ drewniane groby, rytua³y i regu³y pochówku by³y rozbudowywane, komplikowa³ siê sposób mumifikacji. Balsamowanie zosta³o wynalezione w okresie Czwartej Dynastii. Usuwano wszystkie miêkkie tkanki, a powsta³e miejsca wype³niano natronem.
Istotn± rolê odgrywa³a Ksiêga Umar³ych – zbiór prawie dwustu magicznych tekstów, rysunków i pie¶ni, dopasowywanych ka¿dorazowo do osoby zmar³ego, maj±cych u³atwiæ mu przej¶cie do ¶wiata po¶miertnego. W niektórych grobach Ksiêga Zmar³ych jest równie¿ wymalowana na ¶cianach.
Wed³ug pó¼niejszych wierzeñ, dusza zmar³ego zostaje przyprowadzona przed oblicze Anubisa, a ciê¿ar jego serca – zapisu moralno¶ci – jest porównywany z ciê¿arem pióra Maat – bogini prawdy, sprawiedliwo¶ci i porz±dku. Je¶li wynik wypadnie na korzy¶æ zmar³ego, to zmar³y jest prowadzony przez Horusa do Ozyrysa, w przeciwnym wypadku jest po¿erany przez Ammit (por. Am-heh) – po¿eraczkê grzeszników o g³owie krokodyla, tu³owiu geparda i zadzie hipopotama.
Offline